Nl:Latijnse woorden en expressies/A

From Gramps
Jump to: navigation, search


Latijnse woorden en expressies die starten met de letter A.

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - @ - *


A.C.
anno Christi
A.D.
anno Domini
aet.
aetatis
a.m.
ante meridiem
ampl.
amplissima/..simus
a.u.s.
actum ut supra


a,ab
van, van der
abamita
zuster van de betovergrootvader, ook wel van de overgrootvader of van de grootvader
abavia
betovergrootmoeder
abavunculus
broer van de betovergrootmoeder, de overgrootmoeder of de grootmoeder
abavus,abavia
betovergrootvader, betovergrootmoeder (alg.):voorouder, voorzaat, voorvader, voormoeder
abba(s),abbatis
abt
abbatia
abdij
abbatiola
kleine abdij
abbati(ss)a
abdis
ablutus
gezuiverd, gewassen (door het doopsel)
abernarius faber
ketelmaker, ketelslager, ketelsmid, ketellapper, blikslager
ab hoc et hab ac
van de hak op de tak, verward, in het wild praten
abiit
hij/zij is vertrokken
ab infantia
vanaf zijn kinderjaren
ab intestato
bij versterf zonder testament nagelaten te hebben (erfopvolging zonder testament)
abjectarius
schrijnwerker, meubelmaker, timmerman, houtsnijder, beeldsnijder
abmateria
zuster van de betovergrootmoeder
abnepos
zoon van de achterkleinzoon
abnepotes
afstammelingen, nakomelingen
abneptis
dochter van de achterkleinzoon
abnurus
vrouw van de achterkleinzoon
ab obstetrice baptisatus est
hij (zij) is gedoopt door de vroedvrouw
abpatruus
broer van de betovergrootvader
abortivus, abortius
te vroeg geboren
abovius
betovergrootvader
abreptus
weggenomen
abrogatio
intrekking, afschaffing, opheffing der wet
absente corpore
lijkdienst, uitvaartdienst zonder lijk
absente corpus
lijkdienst zonder lijk
absoluta munitus
vergiffenis verkregen hebben
absoluta et extrema unctione munitus
voorzien van absolutie en laatste oliesel
absolutio
absolutie
absque
zonder
absque dubio
zonder twijfel
abuepas
zoon van een achterkleinzoon
abueptis
dochter van een achterkleinzoon
ac
en
acatholicus
niet-katholiek
accepto
ontvangen, aanvaarden
accepto necessitatis baptismo ab obstetrice
na het ontvangen van de nooddoop door de vroedvrouw, omwille van de noodzaak de doop gekregen van de vroedvrouw
accijns
belasting op verbruiksgoederen
accisor
ontvanger van de rechtstreekse belastingen (accijns-verbruiksbelasting)
aciscularius
steenhouwer, steenkapper
actionarius
handelaar, koopman, venter, winkelier
actis bannis
na de roepen (bannen)
actuarius
bedrijfsleider, overheidsklerk, griffier
actum
geschied
actum ut supra
datum als voorgaande, op datum boven in de akte vermeld
acuarius
naaldenmaker
acuciator
slijper, wetter
acufex
naaldenmaker
acuminator
slijper, wetter
acupictor
borduurder, zijdeborduurder, -werker, -wever
an aeternitatem trans(abiit)
ging naar de eeuwigheid
adamita
zuster van de betovergrootvader
adavunculus
broer van de betovergrootvader
ad-census
belasting op de verbruiksgoederen
ad hunc actum requisitus
gevraagd voor het opmaken van deze akte, voor deze akte opgeroepen
adinstar
even groot, gelijkend
adjudicare
toewijzing bij openbare verkoop, aanbesteding, toekenning
admatertera
zuster van de betovergrootmoeder
ad matrimonium inscripti
ingeschreven voor het huwelijk
administratis sacramentis
met de sacramenten bediend
administratus
bediend
admodum
zeer
admodum reverendus
(titel) zeereerwaarde
adnepos
zoon van een achterkleinkind
adolescens
jongeling, jonge dochter (tussen 15 & 30 jaar), (bn)ongehuwd, echteloos
adolescentie
aankomende jeugd
adolescentula
jong meisje, maagd
adolescentulus
jongetje, knaapje
ad Patres
naar de vaderen gegaan, naar het dodenrijk gegaan
adpatruus
broer van de betovergrootvader
adpendere
ap & depentiën, met al wat er toebehoort
ad perpetuam memoriam
ter eeuwige gedachtenis
adscriptum glebae
lijfeigene, bij de grond gerekend (gleba is aardkluit, grond)
ad solemnizationem hujus actus requisitis
gevraagd voor het opmaken van deze akte, voor deze akte gevraagd
adsti-tit
was aanwezig
ad tempus
tijdelijk
ad tempus vitae
levenslang
adulescens
jongeling, jonge dochter (tussen 15 & 30 jaar), (bn)ongehuwd, echteloos
adulescentula
jong meisje, maagd
adulescentulus
jongetje, knaapje
adulescentulo
kleine jongen pas de kinderjaren ontgroeid
adulta, adultus
1. volwassen
2. (bn) opgroeiend, tamelijk volwassen
adulta virgo
volwassen jong meisje
adulter
(bnw) overspelig; illigal lover; bastard
adulterio natus
uit overspel geboren
adulterium
echtbreuk; mixen van ingredienten; contaminatie
adumbrator
tekenaar, silhouettist
ad valorem
berekend naar de waarde, overeenkomstig de waarde
advenae, advenus
van een vreemde
adventivus
bruidschat, gegeven door een ander dan de vader
ad verbum
woordelijk, woord voor woord
ad vitam
levenslang, op het leven (rente)
advocatus
advokaat
ad vocem
bij het woord opzoeken, bij het woord te vinden
aedile
magistraat van de politie/brandweer/markten/spelen; sacristan
aedilis
kerkmeester
aedituus
koster, kerkdienaar, klokluider, ook godsdienstonderwijzer, kerkmeester, beheerder van het kerkelijk vermogen
aegridtudine quadam
door een of andere ziekte
aegrota,aegrotus
ziek
aegrota per ... dies
na een ziekte van ... dagen
aegrotavit
was ziek
aegrotus
ziek
aegrum
ziek zwak
aequali gradu
in gelijke graad van bloed of verwantschap
aequalis
gelijk
aerarius
kopersmid, koperslager, kopergieter, roodkoper, schatmeester, schatbewaarder, kassier, (oorspronkelijk) thesaurier, financieel beheerder
aerenculus
oom
aerenculus magnus
grootmoedersbroeder
aeres
grootvader
aeres maternus
grootvader van moederszijde
aeres paternus
grootvader van vaderszijde
aetas
leeftijd
aetatis
oud, in de leeftijd van ...
aetatis annorum
jaren
aetatis dierum
dagen
aetatis hebdomadorum
weken
aetatis horarem
uren
aetatis mensium
maanden
aetatis septimanarum
weken
aetatis provectae
op gevorderde leeftijd
aetatis suae ...
in de leeftijd van ...
affidati
ondertrouw, verloofden
affines
verwanten aan vrouwelijke zijde
affinis
huwelijk met de kinderloze weduwe van iemands broer, zwager, (alg.) aanverwant, aangehuwde, (bn)aanverwant, aangehuwd, verzwagerd
affinitas, affinitatis
aanverwantschap, zwagerschap, verzwagering, verwantschap of vermaagschapping door aanhuwelijking
ager
veld, akker
agere
doen, handelen
agere (porcos)
varkens hoeden
ager novalis
braakland, omgeploegd land dat men onbebouwd laat liggen
agicessatio
braakliggend
agnata
bloedverwant van moederszijde
agnatio
bloedverwantschap van vaderszijde
agnatus
verwant van vaderskant, verwant in mannelijke linie
agnitio
erkenning (van onwettig kind)
agnomen
bijnaam
agrarius
landbouwer, landman, boer, akkerman, buitenman
agrestis
landbouwer, landman, boer, akkerman, buitenman
agricola, agricole, agricultor
landbouwer, landman, boer, akkerman, buitenman
agricolae
landbouwer
agricultura
akkerbouw, landbouwkunde
agynus
man zonder vrouw
a lapide
door een steen
alegenus
geboren in de vreemde
alias N...
anders genoemd ...,anders geheten, anders gezegd
aliegena, aliegenus
geboren in de vreemde
alienigenus
buitenlander
alienum (corpus)
vreemd element
alii(s) et alii
en andere(n)
aliquis, aliqua
iemand, een of andere
aliquot
enige
aliunde
van elders
alius
anders
allegatus est pro patre
aangewezen als de vader
allodium
is volle/uitsluitend eigendom van de bezitter, zonder enige leenplicht
allutarius
zeemtouwer, wit looier, bereider van zacht leder
altare
altaar
alter
een andere
altera
de een, de ander, andere (vr. enkelvoud, onz. meervoud)
altera die
de dag daarna, de andere dag
alumna
pleegdochter
alumnus
pleegzoon, leerling, discipel
ama
aam, oude wijnmaat
amatina
tantesdochter van vaderszijde (volle of eigen nicht)
amatinus
tanteszoon van vaderszijde (volle of eigen neef)
ambio extranix
buiten komende, die één paar vormen
ambo
beiden
ambo hic nati
beiden hier geboren
ambo parochiani
beiden van deze parochie
amens
krankzinnig
a me pastore baptizatus
door mij pastoor gedoopt
amica, amicus
vriendin, vriend, verwant, aanverwant, (bn)vertrouwd, vertrouwelijk, trouw
amicitia
vriendschap, ook (bloed)verwantschap, ook gilde
amita
tante van vaderszijde
amita magna
groottante van vaderszijde
amita major
zuster van de overgrootouders
amita maxima
zuster van de betovergrootouders
amitina
tantesdochter van vaderszijde
amitinus
tanteszoon van vaderszijde
amitini
broers en zusters van de kinderen
amitinus magnus
kleinzoon van de zuster van de grootvader
amplissima, amplissimus
(titel) hoogaanzienlijk, hooggeëerd
ampullarius
flessenmaker, flessenblazer
an
of (in vraagzin)
a nativitate
sinds de geboorte
ancellator
vogelvanger
ancilla
dienstmaagd, meid, dienstmeid, dienstbode, dienstmeisje,jonge vrouw
ancilla mineus
zoogster
ancilla nutriens
nurse, zoogster
anilitas
ouderdom, hoge leeftijd (van vrouwen gezegd)
animam sui creatori reddidit
gaf zijn ziel terug aan zijn Schepper
annalis
één jaar oud, jaarlijks
anniculus
slechts één jaar oud
anniversarium
(ver)jaardag, jaargetijde
anno
in het jaar
anno aetatis (suae) 12
in zijn 12e levensjaar, 12 jaren oud
anno Christi
in het Christelijk jaar
anno Domini
in het jaar van de Heer
anno eodem ut supra
in hetzelfde jaar als boven,zelfde leeftijd als hierboven
annonarius
graanhandelaar, korenhandelaar
annorum
in de leeftijd
annuatim
jaarlijks
annum
jaar
annus
jaar
anonima, anonimus
naamloos
ante
voor, voorheen
antea
vroeger, te voren
antecessor
voorganger, voorouder, voorzaat, voorvader
antedictus
voornoemde
ante diem pridie
eergisteren,(letterlijk: de dagvoorgisteren)
ante meridiem
voormiddag
antenatus
stiefzoon (waarvan de vader overleden is)
ante nuptiael, nuptiale
huwelijkse voorwaarden
antesignanus
(mil.) sergeantmajoor, opperwachtmeester
antiqua, antiquus
(bn) oud, bejaard, (mv.) voorouders, voorzaten,voorvaderen
anus vetula
oude vrouw
anus antiqua
oud, bejaard
apiarius
imker, bijenhouder, bijenteler, bieboer, bijenboer, bijker
apoplexia
beroerte
apricator
bleker
aprilis
april
apud
bij, voor
apud acta
bij volmacht
aqua
water
aquabojolus
koster
aquarius
bronmeester, opzichter over fonteinen en waterwerken, waterdrager
arator
akkerman, landman, landbouwer, ploeger
arbalista
(mil.) slingeraar, slingerschutter
arborator
boomkweker
archiator
arts, geneesheer, lijfarts, eerste geneesheer in ziekenhuizen, officier van de gezondheidsdienst, ook deken van de medische faculteit
archidiaconus
aartsdiaken
arcularius
schrijnwerker, meubelmaker, boogmaker
area
hofstede, haardstede, huis, haard, erf
argentarius
zilversmid, bankier, (geld)wisselaar
armentarius
koedrijver, veedrijver, koeherder, koewachter, veehoeder
armigar
schildknaap
armiger
gewapende, wapendrager, page, edelknaap, schildknaap
aromatopola
specerijenkoopman, kruidenier, drogist, apotheker
articulo mortis
op het ogenblik van het sterven
artifex
ambachtsman, handwerker
artista
artiest, handwerker, ambachtsman
ascendens
(bn) voorgaand, opgaand, opklimmend
assator
gaarkok, gaarkeukenhouder
asserens se nominari N...
die beweert te heten ...
asserere
bekennen, bevestigen
assertione matris (ex)
volgens de verklaring van de moeder
asseruere
bekennen, bevestigen
asseruit
hij bekent (bv. de vader te zijn)
assete
grondslag
assignat
hij of zij wijst aan, wijst toe
assignatus
gevolmachtigde
assisia
onkosten die men betalen moet bij een openbare verkoping, belasting vooral op levensmiddelen, verterings- en gebruiksbelasting
astans
de aanwezige
astantibus
aanwezigen (soms bij een doop)
astare
erbij staan, aanwezig zijn
astavia
grootmoeder van de overgrootmoeder
asthmate
door astma
asthmaticus
asthmalijder
astrologus
sterrenkundige, sterrenwichelaar
ataeres
vader van de betovergrootvader
atamita
zuster van de betovergrootvader
atavia
grootmoeder van de overgrootmoeder
atavus
betovergrootvader
atavunculus
broer van de betovergrootmoeder
atenarius faber
ketellapper, koperslager
atmatertera
zuster van de betovergrootmoeder
atnepos
kleinzoon van de achterkleinzoon
atneptis
kleindochter van de achterkleinzoon
atpatruus
broer van de betovergrootvader
atque
en
attestatio de vita
bewijsschrift van leven, levensbewijs, getuigenis, getuigschrift
attingens
bereikend (van een leeftijd)
atuepis
kleindochter van de achterkleinzoon
atuepos
kleinzoon van de achterkleinzoon
aucellator
vogelaar, vogelvanger, valkenier
auf(f)ugere
vluchten
augusti
augustus
aurifaber
goudsmid, juwelier, zilversmid
aurifex
goudsmid
aurifodinarius
goudgraver, putjesschepper
auriga
voerman, wagenbestuurder, wagenknecht
autem
echter
avi
grootouders
avia, ava
grootmoeder
avia materna
grootmoeder van moederszijde
avia paterna
grootmoeder van vaderszijde
avi pater
overgrootvader
avitus
(bn) grootvaderlijk
avuncula
tante van moederszijde, moederszuster, behuwdtante, vrouw van moedersbroeder
avunculus
oom van moederszijde, moedersbroeder, behuwdoom van moederszijde, man van moederszuster
avunculus magnus
oudoom, grootmoedersbroeder
avunculus major
overgrootmoedersbroer
avunculus maximus
broer van de betovergrootmoeder
avus
grootvader, (alg.) voorouder, voorzaat, voorvader, oude vrouw
avus maternus
grootvader van moederszijde
avus paternus
grootvader van vaderszijde